مراقب باشیم پیامبر، نفرینمان نکند!

مراقب باشیم پیامبر، نفرینمان نکند!  

 

یکی از منازل قیامت منزل شهود است که در آن ، شهود اعمال انسان، به نفع یا ضرر  او شهادت می‌دهند. توجّه به حضور این شهود هنگام ارتکاب عمل، می‌تواند عامل بازدارنده مناسبی در رفتار و کردار انسان و مانع سقوط او باشد.  

---

شهود در قیامت 

قرآن کریم بر اصل وجود شهود و شهادت آنها، بسیار پافشاری دارد. در روز قیامت شاهدانی هستند که بر اعمال همه انسان‌ها ـ اعمّ از خوب یا بد ـ شهادت می‌دهند. پس معلوم مى‏شود که این شاهدان در دنیاى فِعلى بر اعمال ما نظارت دارند، بلکه باید نحوه اعمال و نیات ما را نیز درک کنند، چرا که شاهد براى اداى شهادت، باید حاضر و ناظر بر مورد شهادت باشد و از چگونگى و کمّ و کیف آن اطّلاع کامل داشته باشد. به همین علّت، توجّه به این منزل، بسیار حائز اهمیت است و می‌تواند عامل کنترل کننده مناسبی در رفتار و کردار آدمی باشد. 

اوّلین شاهد: خداوند متعال 

 

اوّلین شاهد در قیامت، خداوند سبحان است. پروردگار عالم که بر اعمال همگان ناظر و شاهد است، در روز قیامت، علیه یا له انسان شهادت می‌دهد:

«فَکفى‏ بِاللَّهِ شَهیداً»[1]

«إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ کلِّ شَی‏ءٍ شَهیدٌ»[2] 

... 

به ادامه مطلب بروید ...

شاهد دوّم،‌ انبیای الهی بالاخص،پیامبر اکرم«صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» هستند.  

انبیاء الهى«سلام‌الله‌علیهم» همان‌طور که جلودار امّت خود هستند، در قیامت هم شاهد بر امّت خود خواهند بود: 

«وَ یوْمَ نَبْعَثُ فی‏ کلِّ أُمَّةٍ شَهیداً عَلَیهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِک شَهیداً عَلى‏ هۆُلاءِ»[3] 

انسان باید مواظب عملکرد خود باشد که گفتار و رفتار ناپسند، نه تنها او را از شفاعت پیامبر اکرم«صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» محروم می‌سازد، بلکه پیامبر علیه او شهادت می‌دهند به وی نفرین خواهند کرد.   

سوّمین شاهد قیامت، ائمّه طاهرین«سلام‌الله‌علیهم» هستند.   

قرآن کریم، به انسان‌ها متذکّر می‌شود که هرچه می‌خواهید انجام دهید، امّا بدانید که در محضر خداوند متعال و پیغمبر اکرم«صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» و ائمّه طاهرین«سلام‌الله‌علیهم» هستید: 

«وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیرَى اللَّهُ عَمَلَکمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُۆْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلى‏ عالِمِ الْغَیبِ وَ الشَّهادَةِ فَینَبِّئُکمْ بِما کنْتُمْ تَعْمَلُون‏»[4] 

منظور از مۆمنون در این آیه، طبق روایات، حضرات معصومین«سلام‌الله‌علیهم» هستند[5]. بنابراین آیه شریفه می‌فرماید:  

ای انسان هرچه می‌خواهی انجام بده، امّا مواظب و متوجّه باش که در خلوت و جلوت، در محضر خداوند متعال، پیامبر و ائمّه«صلوات‌الله‌علیهم»، هستی! در محضر امام زمان«ارواحنافداه» هستی؛ پس ادب حضور را مراعات کن و بدان که در روز قیامت، ایشان بر اعمال تو شهادت می‌دهند. 

همه شیعیان و محبّان اهل بیت«سلام‌الله‌علیهم» آرزو دارند که مثلاً امام حسین«سلام‌الله‌علیه» از آنها شفاعت کنند. امّا برای رسیدن به این خواسته، باید توجّه داشته باشند که در خلوت و جلوت، در محضر امام حسین«سلام‌الله‌علیه» هستند و نوع عملکرد آنها، باعث می‌شود آن حضرت، له یا علیه آنان شهادت دهند.   

چهارمین شاهد: ملائکه الهی  

دسته چهارم شاهدان قیامت، ملائکه الهی می‌باشند.  

از دیدگاه قرآن، ملائکه شاهد، سه گروهند: 

اوّل) ملائکه مقرّب خداوند، نظیر حمله عرش، جبرییل، میکاییل، اسرافیل و ... : 

«کتابٌ مَرْقُومٌ ، یشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ»[6] 

کتابى است نوشته شده، که مقرّبان شاهد آن هستند. 

این ملائکه مقرّب، غیر از نکیر و منکر و ملائکه‌ای که به صورت روزانه اعمال انسان را ثبت می‌کنند، هستند. خوشا به حال کسانی که در روز قیامت فرشته‌ای مانند جبرئیل، به نفع آنان شهادت دهد. 

دوّم) ملائکه‏اى هستند که براى حفظ ما از شرور انسى و جنّى و آفات، همیشه از ما مواظبت مى‏کنند: 

«لَهُ مُعَقَّباتٌ مِنْ بَینِ یدَیهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ یحْفَظُونَهُ مِنْ امْرِ اللَّهِ»[7] ؛  

براى انسان مأمورانى است پى در پى، که به فرمان خدا او را از پیش رو و از پشت سر پاسدارى مى‏کنند.  

 

سوّم) ملائکه‏اى که «رقیب» و «عتید» نامیده مى‏شوند و براى نوشتن اعمال ما گمارده شده‏اند و در هر روز و شب تغییر مى‏کنند:«ما یلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاَّ لَدَیهِ رَقیبٌ عَتیدٌ»[8] ؛  

انسان هیچ سخنى را بر زبان نمى‏آورد مگر اینکه مراقبى آماده نزد اوست و آن را ضبط مى‏کند. 

پنجمین شاهد: اعضاء و جوارح و دل انسان 

شاهدی که درک معنای شهادت آن برای انسان ملموس‌تر و محسوس‌تر از شهود قبلی است، اعضا و جوارح انسان‌ است. گوشی که موسیقی‌های شهوت آمیز گوش داده، چشمی که نگاه حرام کرده، دستی که به دیگران ظلم نموده و پایی که به مجلس گناه رفته و ... همگی علیه انسان شهادت می‌دهند. قرآن کریم در سوره مبارکه «یس» که به قلب قرآن مشهور است، می‌فرماید:  

«الْیوْمَ نَخْتِمُ عَلى‏ أَفْواهِهِمْ وَ تُکلِّمُنا أَیدیهِمْ وَ تَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِما کانُوا یکسِبُونَ»[9] 

در روز قیامت، بر زبان افراد بدکار، مُهر زده می‌شود و نمی‌توانند حرف بزنند، آنگاه دست و پا و اعضا و جوارح آنها، بر علیه ایشان شهادت می‌دهند. 

در آیه دیگری قرآن کریم می‌‌فرماید: 

«وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَینا» 

وقتی انسان می‌بیند که اعضا و جوارح او، از جمله پوست بدن او علیه او شهادت می‌دهند، با ناراحتی به اعضای خود می‌گوید: چرا علیه من شهادت می‌دهید؟ آنها نیز یک جواب منطقی و عالی می‌دهند و می‌گویند: 

«قالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذی أَنْطَقَ کلَّ شَی‏ءٍ»[10] 

خداوند که قدرت سخن گفتن به همه موجودات داده است، به ما فرمان داده که سخن بگوییم. 

گرچه ما نیز می‌سوزیم، ولی چون خداوند فرمان داده است، اطاعت می‌کنیم. 

ششمین شاهد: مکان و زمان 

این عالم، حیات دارد. اگر به راستی کسی چشم دل باز کند، متوجّه می‌شود که زمین و زمان، دارای حیات و درک و شعور است. قرآن کریم می‌فرماید: وقتی حضرت داود«علیه‌السّلام» زبور می‌خواند، کوه‌ها و پرندگان با او زبور می‌خواندند و در تسبیح خداوند او را همراهی می‌کردند:«یا جِبالُ أَوِّبی‏ مَعَهُ وَ الطَّیرَ»[11] 

هر زمینی که انسان در آنجا عملی را انجام داده باشد، برای انسان شهادت می‌دهد. مثلاً خانه انسان شهادت می د‌هد که در آن نماز شب خوانده شده یا جلسه زیارت و روضه برگزار شده است. اگر نعوذ بالله کار بدی هم انجام شده باشد، آن زمین و خانه شهادت می‌دهد.  

در روز قیامت، مجالس علیه یا له انسان شهادت می‌دهند. اگر کسی برای رضای خدا به جلسه‌ای آمده باشد و در آن وقت بگذارد، زمان به نفع او شهادت می‌دهد، ولی اگر انسان به قصد معصیت یا بدون اخلاص یا برای ریا به مجلسی برود، آن زمان و جلسه علیه او شهادت خواهند رفت.

هفتمین شاهد: شریک و رفیق 

شاهد دیگر قیامت، شریک و رفیق انسان است. به خصوص رفقای بد، علیه یکدیگر شهادت می‌دهند و از هم شکایت می‌کنند: 

«یا وَیلَتى‏ لَیتَنی‏ لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلیلاً، لَقَدْ أَضَلَّنی‏ عَنِ الذِّکرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنی‏ وَ کانَ الشَّیطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولاً»[12] 

دو رفیق بد، مثل دختر و پسری که دچار گناه بزرگ دوستی هستند، در قیامت علیه یکدیگر شهادت می‌دهند و هر کدام، زشتی عمل خود را به دیگری نسبت می‌دهد. در آن هنگام، خداوند متعال، می‌فرماید: تقصیر هر دوی شماست. همچنین افرادی که به طور کورکورانه دیگران را الگو قرار داده و بدون آگاهی، از افراد نالایق پیروی کرده‌اند، آن الگوها و پیشینیان خود را سرزنش می‌کنند و آنها را مقصّران اصلی ارتکاب اعمال زشت خود می‌دانند و تقصیرها را گردن آنها می‌اندازند.[13] 

مواردی که یاد شد، شاهدانی هستند که معمولاً در قرآن کریم، از آنها یاد شده است. البته شهود دیگری مانند اعمال انسان، هویت انسانی و... نیز وجود دارند که به جهت رعایت اختصار از بحث پیرامون آنها خودداری می‌شود. [14]

یک بشارت مهم 

نکته قابل توجّه آن است که اگر کسی در دنیا، طوری عمل کند که به راستی شیعه امیرالمۆمنین«سلام‌الله‌علیه» و پیرو اهل بیت«سلام‌الله‌علیهم» باشد، و اعمال، افکار و کردار خود را با ایشان مطابقت دهد،  همه این مسائل و منازل، سالبه به انتفاع موضوع می‌شود. یعنی اصلاً حساب و کتابی برای آنها نیست تا نیاز به شاهد باشد.  

اگر کسی به راستی شیعه باشد، وضعیت او در قیامت، بسیار عالی و راحت است. امّا اگر کسی، در شعار، یا اعتقاد قلبی، یا متابعت عملی دچار نقصان و لغزش باشد، مجبور است همه این منازل را طی کند. بنابر این، شیعیان با تشبّه عملی به سیره و روش حضرات معصومین«سلام‌الله‌علیهم» می‌توانند به بهشت راه یابند و تا ابد، در خدمت ائمّه طاهرین«سلام‌الله‌علیهم» بوده و از معنویت آنها استفاده کنند.  

---

پی‌نوشت‌:

1. یونس / 29

2. حج / 17

3. توبه / 105

5. الکافی، ج 1، ص 219

6. مطففین، 20 ـ 21

7. رعد/ 11

8. ق / 18

9. یس / 65

10. فصّلت / 21

11. سبأ / 10

12. فرقان / 28-27

13. اعراف / 39-38

14. ر.ک: اسلام آئین رستگاری، صص 136-132

---

منبع:

پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مظاهری