دیواری محکمتر از دیوار چین!

پیش درآمد

استاد بی مثال تمثیل است و طبق یک عادت پسندیده که از استادش به ارث برده است، هر گاه، بر مرکب سخن سوار می شود، پیوسته سخنش را با چاشنی مثال همراه می کند، چه، معتقد است که آراستن کلام به زعفران تمثیل، مزه سخن را  

در کام جانها دلپذیرتر می‌کند.

حالا دیگر، مردم، به یمن جعبه جادویی تلویزیون، حاج آقا محمد رضا رنجبر را بهتر می شناسند، همان روحانی موقری که روزهای نخست، لحظاتی پیش از اذان مغرب، به سرعت برق و باد بر صفحه تلویزیون ظاهر می شد و در ظرف یک دقیقه، نکته ای نغز را با یک شاخه نبات مثال، به ببیننده هدیه می کرد و مخاطب را تا ساعتها بعد به فکر فرو می برد.

او این روزها نیز در "سمت خدا"، ویژه برنامه خوش ساخت شبکه سه سیما، ساعتی پس از اذان ظهر به روی آنتن می رود، و باز عطر معرفت می پراکند.

...الغرض اینکه چندی پیش، از این روحانی باصفا، مجموعه ای گرانسنگ در تفسیر تمثیلی آیات قرآن، با عنوان «باران حکمت»، روانه بازار کتاب شد که نوید و مژده ای فرح بخش بود و هست مر کسانی را که حوصله و مجال کافی برای خواندن تفسیرهای خشک و فنی قرآن را ندارند.

تبیین تمثیلی مفاهیم سوره حمد، نخستین مجلدی است از این مجموعه که به خامه انگبین آلود استاد محمدرضا رنجبر و با ویراستاری غلامرضا امامی از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شده است.

نگارنده این اثر می‌کوشد تفسیری کاربردی از سوره «حمد» با ادبیاتی نزدیک به زبان امروز و در قالب حکایت‌هایی چند، شیرین و به یاد ماندنی، ارائه دهد تا دیگر کسی به بهانه دشواری و تخصصی بودن مفاهیم و تفاسیر قرآنی از این دعوت آسمانی خدا و رسول فاصله نگیرد.

اثر یاد شده با بیانی پندآموز و هدایت‌گر، انسان‌ها را به انجام کارهای نیک که در قرآن کریم و به ویژه در سوره حمد به آن اشاره شده است، فرا‌می‌خواند و اندرزهایی را برای دوری جستن از گناهان زبانی، فکری، دیداری و ... یادآوری و بشارت بهشت را برای مومنان واقعی تکرار می‌کند.

نویسنده در سرآغاز کتاب چنین می گوید:

«در مجموعه باران حکمت که در چندین دفتر و به تناوب منتشر می‌شود، تنها به سخن‌های پخش شده از رسانه ملی بسنده نمی‌شود بلکه تلاش بر آن است که مجموعه گفتارهای تمثیلی اینجانب چه در صدا و سیما و چه در نشریات و یا سخنرانی‌ها و یا در لابلای کتاب‌های دیگر همچون مباحث تفسیری باران حکمت، استخراج و یکجا جمع و چاپ شود. »

باری!این پیش درآمد را به عرض رساندیم تا بگوییم که اگر توفیق یار، مثل همیشه رهین راه و مددکار کارمان باشد، برآنیم تا آهسته و پیوسته، گزیده هایی از این کتاب خواندنی را به محضر عزیز دوستداران قرآن، تقدیم نموده، همگان را میهمان سفره گشوده کلام الهی گردانیم.

و اینک نخستین قطره از این "باران حکمت" نثار دلهای عطشناک شما:

«شما در برابر آینه اگر خندان باشی چهره‌ای خندان می‌بینی و اگر گریان باشی چهره‌ای گریان را تماشا می‌کنی؛ این دنیا هم آینه‌وار است، از این‌رو شما همان می‌بینی که هستی و انجام می‌دهی.

هر دست که دادند همان دست گرفتند

این فرمولی است که قرآن کریم دارد و می‌گوید: " إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا " یعنی اگر خوبی کنی خوبی می‌بینی و اگر بدی کنی بدی می‌بینی."(اسراء/7)

---

---

**********

گاه در بعضی محله‏ها قطعه زمین‏هایی هست که ساخت و سازی در آن صورت نگرفته و اطراف آن نیز دیوار و حصاری وجود ندارد، و از همین رو به خرابه تبدیل شده و هر کس خاکروبه‏ها یا زباله‏ها و آشغال‏های خود را و یا هر چیز دور ریختنی را در آنجا می‏ریزد. اما همین‏که گرداگرد آن دیوار کشیده می‏شود کسی به آن حریم نزدیک نمی‏شود.

انسان هم اگر بدون قرآن باشد به زمین بی‏دیوار می‏ماند و خرابه خواهد شد و هر کس هر خلاف و تخلفی که در سر دارد به سراغ او می‏آید و با کمک او کار خود را پیش می‏برد.

ولی کسی که اهل قرآن است گویی که به گرد خود دیواری کشیده باشد و بدین وسیله به امان و امنیت دست می‏یابد.

اساساً قرآن مجموعه حصارها و دیوارهایی است که انسان به دور خود می‏کشد تا از گزند و آزار در امان باشد.

به همین دلیل به هر مجموعه آیات «سوره» می‏گویند.

سوره از «سور» و به معنای دیوار است، البته دیواری که در اطراف یک شهر یا سرزمین کشیده می‏شود مثل دیوار چین.

البته یادت باشد که دیوار چین اگر چه زیباست و تماشایی ولی آنرا تنها برای تحقیق و تماشا بنا نکرده‏اند بلکه  برای امنیت آن سرزمین بنا شده است.

قرآن کریم نیز اگر چه زیبا و تماشایی است ولی تنها برای دیدن و خواندن نازل نشده بلکه برای آن است که به وسیله آن خود را از شیطان و شیطنت‏ها در امان بداریم.

---

تالیف: محمد رضا رنجبر