بوی دوست...

                                   

ظهور مصلح آخرین، امام زمان(ع)، با حوادث طبیعی، رویدادهای اجتماعی و تحولات سیاسی، بسیاری همراه است که همه، نشان از آماده شدن جهان برای ورود به عرصه ی جدید و آغاز دورانی سرنوشت ساز از حیات کره ی خاک دارند.

از مجموع این حوادث، رویدادها و تحولات که پیش از ظهور یا هم زمان با آن واقع می شوند، تعبیر به نشانه ها یا علائم ظهور می شود.

از زمان پیامبر اکرم(ص)، که بشارت به ظهور مردی از آل محمد(ص)، در آخرالزمان داده شد، ذکر علائم و نشانه های ظهور او نیز آغاز شد.
البته به این نکته باید توجه داشت که همه ی این نشانه ها در یک زمان واقع نشده و از نظر دوری یا نزدیکی به وقت ظهور با یکدیگر تفاوت دارند.
امام علی(ع)، بارها در خطبه ها و سخنان خود اصحاب را نسبت به وقایع و رویدادهای عصر ظهور آگاهی می دادند و آن ها را متوجه این رویداد عظیم می ساختند. امامان بعدی نیز هر یک به نوبه ی خود مردم را نسبت به نشانه های ظهور هشدار می دادند.
اکنون ما مواجه با مجموعه ای قابل توجه از روایات و کلمات معصومان(ع)، هستیم که در هر یک از آن ها به گوشه ای از رویداد عظیم ظهور مصلح آخر الزمان اشاره شده و اگر هم ما همه ی آن ها را در کنار هم قرار دهیم، می توانیم به تصویری نسبتاً واضح از وضعیت اجتماعی، سیاسی، نظامی و حتی طبیعی و جغرافیایی جهان در آستانه ظهور دست یابیم.
بدون شک مطالعه در روایات مربوط به نشانه های ظهور در عصر ما، که بیش از هر عصر دیگر التهاب جهانی برای ظهور احساس می شود، از ضرورت هایی بی چون و چراست و بر شیعیان آل محمد(ص)، واجب است که با دقت تمام، همه ی نشانه های ظهور را مورد توجه قرار دهند و با تطبیق آن ها با وضعیت کنونی جهان، رسالت خویش را بهتر بشناسند.
بررسی تفصیلی همه ی نشانه های ظهور، با توجه به ابعاد وسیع آن، از حوصله ی یک مقاله خارج است و جا دارد که در این زمینه بحث های جامع و دامنه داری صورت گیرد، اما برای آشنایی اجمالی شما منتظران موعود(ع)، ضمن دسته بندی کلی این نشانه ها به برخی از مهم ترین آن ها اشاره می کنیم.
چنان که گفته شد از حوادث و رویدادهای مختلفی به عنوان نشانه های ظهور یاد شده تا جایی که برخی از صاحب نظران شمار این حوادث و رویدادها را تا بیش از شصت مورد رسانده اند. در این جا به بررسی برخی از دسته بندی هایی که از نشانه های ظهور شده است، می پردازیم.

دسته بندی نشانه های ظهور
 

حوادث و رویدادهایی را که در روایات به عنوان نشانه های ظهور یاد شده است از دیدگاه های مختلف می توان تقسیم بندی کرد.
اما به صورت کلی می توان نشانه های ظهور را به چهار دسته اصلی تقسیم کرد:

1- حوادث و رویدادهای اجتماعی که در فاصله ای نزدیک به عصر ظهور رخ می دهند:
 

برای این گونه حوادث می توان به وقایعی مانند قیام و شورش سفیانی و کشته شدن نفس زکیه در مسجدالحرام اشاره کرد.
«شیخ طوسی»، در کتاب «الغیبه» از امام صادق(ع)، چنین نقل می کند:
«پنج رویداد پیش از به پاخواستن قائم از نشانه های ظهور به شمار می رود: برخاستن ندایی از آسمان، خروج سفیانی، شکافتن زمین در منطقه ی بیداء، خروج مردی از یمن و کشته شدن نفس زکیّه».
در مورد «خروج سفیانی» و «کشته شدن نفس زکیه» که در این روایت به عنوان نشانه های ظهور ذکر شده است، باید گفت:
چنان که در روایات آمده، «سفیانی» مردی است از نسل ابی سفیان که از شام یا همان سوریه ی فعلی سر به شورش برداشته و مناطق زیادی را، تحت تسلط خود می گیرد، تا سرانجام در زمانی که به قصد تصرف مکه راهی این مکان می شود، در منطقه ای بین مکه و مدینه که به آن «بیداء» گفته می شود، زمین شکافته شده و لشکریان او در دل زمین فرو می روند.
مطابق روایتی که «نعمانی» در کتاب «الغیبه» از امام محمد باقر(ع) نقل می کند، شورش و طغیان سفیانی و قیام حضرت مهدی(ع) در یک سال واقع می شود.
اما در مورد «نفس زکیه» باید گفت او، به تعبیر روایات، مردی از اولاد امام حسن(ع) است که در مسجدالحرام و در بین رکن و مقام ابراهیم کشته می شود. وقوع این رویداد از علائم و نشانه های حتمی ظهور امام زمان(ع)، به شمار می آید.
اما در مورد خروج «یمانی» نیز باید گفت که به نقل روایات، هم زمان با قیام سفیانی در شام، مردی از یمن نیز حرکتی را آغاز می کند و مردم را به سوی حق و طریق مستقیم فرا می خواند و قیام او صحیح ترین قیام ها و پرچمی که او بلند می کند هدایت بخش ترین پرچم ها خواهد بود.

2. حوادث و رویدادهای اجتماعی که در فاصله ای دور از عصر ظهور رخ می دهند:
 

دسته ی دوم از حوادث و رویدادهای اجتماعی، بر خلاف دسته ی اول از نظر زمان به زمان قیام نزدیک نبوده و به یک تعبیر بیش از آنچه علامت ظهور به حساب آیند، نشانی بر صدق گفتار پیامبر اکرم(ص)، و امامان معصوم؛ در مورد ظهور قائم آل محمد(ص)، هستند. به عبارت دیگر وقتی پیامبر اکرم یا سایر پیشوایان دین یک رویداد اجتماعی در فاصله ی چند صد سال از عصر خویش را پیش بینی می کنند و ما به چشم خود وقوع این حوادث را مشاهده می کنیم بیش از پیش در اعتقاد خود به ظهور منجی عالم بشریت محکم شده و به خود اجازه ی شک در سایر وقایعی که وقوع آن ها در زمانی نزدیک به قیام قائم پیش بینی گردیده است نمی دهیم. بر ما مسلم می شود که کلام پیشوایان دین بی کم و کاست، تحقق خواهد یافت.
«نعمانی» در کتاب خود از امام محمد باقر (ع) نقل می کند که:
«زوال دولت بنی امیه و استقرار دولت بنی عباس از وقایعی است که در قبل ظهور قائم رخ می دهد».
وقتی به این نکته توجه کنیم که امام محمدباقر(ع)، هجده سال از زوال دولت اموی و روی کار آمدن دولت عباسی وفات نموده اند، برای ما این موضوع روشن می شود که کلام ائمه بی هیچ تردیدی بر اساس علم الهی صادر شده است.
در روایت هایی که از پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع)، به ما رسیده وقوع حوادث و رویدادهای اجتماعی مختلفی در قبل از قیام امام مهدی (ع) پیش بینی گردیده که با بررسی اسناد و کتاب های تاریخی، وقوع بسیاری از آن ها بر ما مسلم شده و به راحتی می توانیم واقعه ی پیش بینی شده را با آنچه در خارج واقع شده و در کتاب های تاریخ نیز ثبت شده است، تطبیق دهیم.

3- حوادث و رویدادهای طبیعی که در فاصله ای نزدیک به عصر ظهور رخ می دهند:
 

یکی از این حوادث که در فاصله ی کمی از قیام مهدی منتظر(ع) رخ می دهد، ندایی است که از آسمان برخاسته و نام حضرت قائم را به گوش تمام جهانیان می رساند. «شیخ طوسی»، «نعمانی» و «شیخ صدوق» در کتاب های خود روایات زیادی را در این مورد نقل کرده اند که ما به ذکر یکی از آن ها بسنده می کنیم.
«نعمانی» به سند خود از امام محمد باقر(ع)، چنین نقل می کند:
«آن ندای آسمانی بر نخواهد خواست مگر در ماه رمضان که ماه خداست. آن ندا از جبرئیل است که خطاب به مردم سر داده می شود و نام قائم را در همه جا طنین انداز می سازد، تا آنجا که همه ی ساکنان زمین از شرق تا به غرب آن ندا را خواهند شنید، از وحشت شنیدن آن ندا هر کس که در خواب فرو رفته، بیدار شده و هر کس که بر پا ایستاده ناچار به نشستن می شود و هر کس بر زمین نشسته به ناگاه از جای بر می خیزد. پس رحمت الهی بر کسی باد که این ندا را بشنود و به آن پاسخ گوید».
از جمله وقایع طبیعی دیگری که در قبل از قیام منجی عالم بشریت رخ می دهد و در روایات ما به آن اشاره شده، نوعی از ماه گرفتگی است که در تمام طول عمر کره ی زمین سابقه نداشته و باعث بر هم ریختن حساب تمام ستاره شناسان می شود. در این مورد نیز روایات متعددی ذکر شده است که تنها یکی از آن ها را به نقل از «نعمانی» ذکر می کنیم:
او در کتاب خود از امام محمدباقر(ع)، نقل می کند که حضرتش فرمودند:
«دو نشانه در قبل از ظهور قائم وجود دارد که از زمان هبوط آدم به زمین سابقه نداشته، یکی گرفتن خورشید در نیمه ی ماه رمضان و دیگری گرفتن ماه در آخر این ماه است.»
لازم به تذکر است که علت عجیب بودن این ماه گرفتگی و خورشیدگرفتگی این است که به حساب ستاره شناسان، معمولا ماه گرفتگی در نیمه ماه و خورشید گرفتگی در اواخر ماه رخ می دهد و به همین دلیل هم در روایات آمده که به سبب وقوع این حادثه حساب ستاره شناسان به هم می ریزد.

4- حوادث و رویدادهای طبیعی که در فاصله ای دور از عصر ظهور رخ می دهند:
 

در روایات به نمونه های مختلفی از این گونه حوادث و رویدادهای طبیعی اشاره شده که برای نمونه می توان به طغیان رود فرات و جاری شدن آب در کوچه های کوفه، هجوم ملخ هایی به رنگ خون به مردم و نزول باران های فراوان که قبل از آن سابقه نداشته است، اشاره کرد. در پایان لازم به تذکر است که ، به تصریح روایات، وقوع برخی از حوادث و رویدادهایی که به عنوان نشانه های ظهور ذکر شده اند، حتمی و مسلم و وقوع برخی دیگر مشروط و غیر قطعی خواهد بود. اما، چنان که «نعمانی» نیز بدان تاکید می ورزد، وقوع حوادثی مانند خروج سفیانی و یمانی، شکافته شدن زمین در منطقه ی بیداء، کشته شدن نفس زکیه و برخاستن ندایی از آسمان از نشانه های قطعی و محتوم قیام قائم آل محمد(ص)، بوده و دلایل و مستندات آن ها بسیار محکم و خدشه ناپذیر است.

منبع: ویژه نامه آسمان مهر