پایداری | استقامت در راه حق ...

یادداشتی از استاد آقاتهرانی در باب مسأله پایداری و استقامت در مسیر حق | قسمت اول: اهمیت و تعریف استقامت و پایداری 

  

یکی از برنامه هایی که سالک در همه مراتب باید نسبت به آن توجه داشته و به آن بپردازد «استقامت» است؛ بلکه سالک همه راه سیر را به همراهی مقاومت باید طی کند.  

| تعریف استقامت |  

واژه «استقامت» مصدر باب استفعال و ثلاثی آن به معنی اعتدال است.[1]  

در حال استقامت و اعتدال، نیروی مقاومت باید در یک جهت متمرکز باشد. علت ایستادگی و مقاومت همین تمرکز قوا است. امری که در مورد استقامت به ما رسیده به همین منظور است که اعتدال از دست نرود. منحرف نشویم. نیروی ما تجزیه نشود. [2]   

و شاید بتوان استقامت را تداوم و استمرار معنا کرد.[3]  

البته فراموش نشود که نیروی مقاومت در هر کس وجود دارد، ولی تنها شناخت و معرفت انسان است که سمت و سوی آن را تعیین می کند. نمونه آن را می توان در معتادین به مواد مخدر دید که آن ها در حالی که به ضعف اراده و عدم مقاومت شهره اند. ولی برای یافتن مواد مورد اعتیاد خود به سرعت و با شتابی عجیب حرکت می کنند و در یافت آن گم شده خود، سخت موفق و پیروزند. نکته اینجا است که مورد و نقطه مقاومت او با دیگر انسان های سالم، یکسان نیست.

 
| اهمیّت پایداری | 

از برخورد خداوند متعال با استقامت و پایداری می توان دریافت که این مسأله تا چه اندازه اهمیّت دارد: 

1.     واژه مقاومت در کلام الله مجید ده مرتبه تکرار شده است. 

2.     پیامبر مأمور صلّی الله علیه و آله به آن بوده است. خداوند متعال پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله را امر به استقامت فرموده است:  

«فَلِذَلِکَ فَادعُ وَ استَقِم کَمَا اُمِرتَ.»[4] پس به آن جهت مردم را بخوان و مقاومت کن همان طور که تو را امر کردم.  

3.     انبیاء مأمور به آن گشته اند. پس از آن که خداوند متعال حضرت موسی و هارون پیامبر علیهماالسّلام را امر به هدایت فرعون فرمود و دعای آن دو بزرگوار را اجابت کرد، ایشان را در دعوت به حق امر به استقامت فرمود:  

«قَالَ: قَد اُجیِبَت دَعوَتُکُمَا، فَاستَقیِمَا.»[5]  

خداوند گفت: دعای شما دو نفر را اجابت کردم، پس مقاومت کنید! حضرت یحیی علی نبیّنا و آله و علیه السّلام را برای حفظ کتاب الهی خداوند اینگونه امر کرد که: 

«یَا یحییَ خُذِ الکِتَابَ بِقُوَّه.»[6]  

ای یحیا! کتاب را محکم برگیر. خداوند متعال به بنی اسرائیل نیز فرمود:  

«خُذُوا مَا آتینَاکُم بِقُوَّه وَاذکُروُا مَا فیِهِ»[7] 

 آن چه به شما عطا کرده ایم را با قوت برگیرید و آن چه در آن است را یاد کنید.   

4.موحّدین مأمور به آن شده اند. خداوند متعال انسان ها را امر به استقامت در زمینه عبودیّت خدای یگانه است. «اِنَّمَا اِلَهُکُم اِلَه وَاحِد، فَاستَقیِموُا إِلَیهِ وَ استَغفِروُه.»[8] تنها معبود شما خدای یگانه است، پس بر این امر مقاومت کرده و از او طلب بخشش کنید.  

5.اهل توبه مأمور به آن هستند. هر که به سوی خداوند روی آورده اینگونه مورد خطاب قرار گرفته است:  

«فَاستَقِم کَمَا اُمِرتَ وَ مَن تَابَ مَعَکَ وَ لا تَطغَوا.»[9] 

پس استقامت کن همان طور که تو را امر کرده ایم و نیز کسانی که با شما توبه کرده اند و  

سرکشی نکنید. 

 

پینوشت : ..............................................

[1]. خواجه عبد الله انصاری، مقامات معنوی، به قلم محسن بینا، چ 2، تهران: مدرسع عالی شهید مطهری، ص 1.

[2]. خواجه عبد الله انصاری، مقامات معنوی، ص 1.

[3]. محمد رضا مهدوی کنی، نقطه آغاز در اخلاق عملی.

[4]. شوری (42)، آیه 15.

[5]. یونس (10)، آیه 89.

[6]. مریم (19)، آیه 12.

[7]. بقره (2)، آیه 63.

[8]. فصلت (41)، آیه 6.

[9]. هود (11)، آیه 112.

منبع : استاد مرتضی آقاتهرانی