زندگی جاهلی

 

آن‌که امام زمان خود را نشناسد و با او پیوند ولایی برقرار نکند، به وصیت هیچ یک از انبیا عمل نکرده است؛ چه رسد به سفارش ذات اقدس الهی؛ و مرگ او مرگ جاهلی است و از آن جا که مرگ عصاره زندگی است، وقتی مرگ جاهلی بود، معلوم می‌شود زندگی هم جاهلی بوده است: «کما تعیشون تموتون و کما تموتون تبعثون.»(1) و چون زندگی او جاهلی است، همه شئون و سنن حیاتی او همانند جاهلیت سپری خواهد شد.

ممکن نیست زندگی کسی حیات معقول باشد و مرگ او مرگ جاهلی، زیرا مرگ جاهلی ثمره حیات جاهلی است و زندگی معقول، ثمره‌ای جز مرگ عقالانه ندارد. آن که امامش را نشناسد، منتظر او نخواهد بود و منتظر مصلح واقعی نبودن نشان حیات جاهلانه است.

می‌شود کسی به ظاهر در خدمت قرآن باشد، یا در مسجد پیامبر، بلکه در جایگاه پیامبر به نماز بایستد؛ اما زندگی او جاهلانه باشد. همان‌گونه که در خطبه فدکیه(2) و احتجاج حضرت صدیقه کبرا و سیده زنان عالمیان، فاطمه زهرا علیها السلام در زمان استقرار ناحق در مستقر خلافت و ولایت در مسجد مدینه آمده است که به این آیه استشهاد فرمود: (اَفَحُکمَ الجاهِلِیَّةِ یَبغونَ و مَن اَحسَنُ مِنَ اللهِ حُکماً لِقَومٍ یوقِنون )[3]، بنابراین اگر کسی امام زمانش را نشناسد و منتظر او نباشد، حیاتش جاهلی و به تبع، مرگش نیز جاهلی خواهد بود. 

 

هر که امامش را بشناسد و بداند که او از اعمالش به اذن خدا آگاه است و بپذیرد که امام مظهر (قائِمٌ عَلی کُلِّ نَفسٍ بِما کَسَبَت ) است(4)، قهراً منتظر حضرتش خواهد بود؛ بدان معنی که در عمل به خواسته‌های آن امام که همانا دستورهای شرع است، اهتمام خواهد ورزید و از این راه به امام خود تولّی خواهد داشت و آن هنگام، زندگی و مرگ او عاقلانه خواهد بود.

---

پی نوشتها:

1. عوالی اللآلی، ج4، ص72.

2. ر.ک: بحارالانوار، ج29، ص220 ـ 235؛ دلائل الامامه، ص31- 38؛ شرح نهج‌البلاغه، ابن ابی‌آلحدید، ج16، ص250-251.

3. «آیا تقاضای تجدید حکم زمان جاهلیت را دارند؟ و کدام حکم از احکام خدا برای اهل یقین نیکوتر خواهد بود.»، مائده/50.

4. «کسی که بر هر شخصی، بدان چه کرده است، مراقب است.»، رعد/33. 

منبع: مجله امان شماره 20

آیت الله جوادی آملی